Receptor hormonalny FXR – tworzenie kwasów żółciowych,pobudzanie żółci, ochrona wątroby i równowaga neurotransmiterów pod kontrolą!

Receptor FXR (czyli receptor farnezoidowy X lub też wewnątrzwątrobowy receptor X dla fornesolu (farnesol X receptor)  to receptor hormonalny, zaangażowany w tworzenie kwasów żołądkowych i homeostazę(czyli regulację ich poziomu). Dysfunkcje tego receptora są związane z choleostazą(choroba wątroby) i miażdzycą. Pełni on funkcję prewencyjną w stosunku do wątroby, woreczka żółciowego oraz jelit. Myszy, które pozbawione zostały tego receptora wykazują mniejszą aktywność motoryczną, mają problemy z pamięcią oraz z koordynacją. Powstają u nich zmiany glutaminergiczne(czyli problem z glutaminianem – a to może prowadzić do padaczki), problemy z GABA, z serotoniną, noradrenaliną i neuroprzekaźnictwem w hipokamie oraz móżdzku (bardzo znajomo mi te wszystkie objawy brzmią – czyt.typowe problemy u Autystów). Brak FXR powoduje obniżoną syntezę GABA przez enzym GAD65 w hipokampie jednak zwiększony transport GABA poprzez transporter GAT1 w móżdzku. Brak FXR zwiększa koncentrację wielu kwasów żółciowych we krwi takich jak taurodehydrocholic acid, taurocholic acid, deoxycholic acid (DCA), glycocholic acid (GCA), muricholic acid czy hyodeoxycholic acid (HDCA). Receptor FXR odpowiada zatem za stan równowagi wielu neurotransmiterów w różnych partiach mózgu i jest regulatorem neurobechawioralnym. I pewnie myślisz że to wszystko?na szczęście nie…¹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25870546²⁾imp.lodz.pl/upload/oficyna/artykuly/pdf/full/2011/mp_1-2011_mbak.pdf

Jakie właściwości wykazuje receptor FXR?

• Reguluje enzymy (Cyp7a1, Cyp8b1), conjugating enzymes (Bal, Baat) oraz transportery w jelicie krętym (Asbt, Ost alfa/ß) oraz wątrobie (Ntcp, Bsep, Ostß). Stymulacja FXR pobudza wszystkie transportery u myszy w ciąży do poziomów z czasów, kiedy były dziewicami (w ciąży następuje szereg negatywnych procesów metabolicznych które zakłócają metabolizm kwasów żółciowych, glukozy no i naturalnie następuje zmiana gospodarki hormonalnej). W ciąży następuje 2.5 krotny wzrost CYP7a1 – pobudzenie FXR redukuje ten enzym.
• Posiada funkcje zmniejszające zwłóknienia wątroby i obniżającą nadciśnienie.³⁾ ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27993716
• Akumulacja glutaminianu i amoniaku to najczęstsza przyczyna chronicznych problemów z wątrobą. FXR reguluje pobór glutaminy i metabolizm glutaminianu oraz może mieć zastosowanie w leczeniu hiperamonemii (wysokich poziomów amoniaku). ⁴⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21757002
• Omawiany receptor jest silnie pobudzany w jelitach i wątrobie, natomiasta glikoproteina bogata w histydynę HRG to białko, produkowane przez wątrobę które pełni funkcję oczyszczającą z kompleksów immunologicznych(takowe kompleksy mogą wywoływać stany zapalne) czy też z patogenów oraz pełni funkcję regulującą angiogenezę(tworzenie naczyń krwionośnych) i hamującą nowotwory. Podawanie aktywatorów FXR zwiększa poziomy białka HRG w plazmie komórek ludzkich(badanie na ludziach). Aktywatory FXR mogą mieć zastosowanie w raku wątroby,raku jelit, sepsie czy ogólnie w problemach z wątrobą ale i także u osób z przewlekłymi infekcjami – które najprawdopodobniej powinny być już wyleczone z danej infekcji , jednak krążące kompleksy immunologiczne wywołujące stany zapalne dalej krążą w ich krwii dając nie tylko pozytywny wynik infekcji(na papierze), ale i tworzą stany zapalne. ⁵⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25363753 ⁶⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19047134

• Aktywowanie receptora FXR zwiększa protekcje hepatocytów przed genotoksycznymi substancjami użytymi do próby zniszczenia nowotworu wątroby ⁷⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23680185
• Brak FXR hamuje aktywność genów układu odpornościowego oraz metabolizmu kwasów żółciowych. ⁸⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25184625
• FXR aktywuje CP3A4/CYP3a11, SULT2A1, UGT2B4 w celu pobudzenia detoksykacji kwasami żółciowymi. ⁹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19273385/ ¹⁰⁾ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4192494/
• CDX2 to czynnik transkrypcyjny, który reguluje FXR w jelitach. ¹¹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4192494/
• Niedobór  tj nieprawidłowo funkcjonujący receptor FXR powoduje zaburzenia kumulacji uryny powodując poliurie(wzmożone pragnienie i częste oddawanie moczu). Reguluje ilość moczu który możesz wygenerować tym samym sikając rzadziej – dzieje się to poprzez wpływ FXR na gen AQP2. Drugą opcją, którą mogę Ci podpowiedzieć,w przypadku nadmiernego sikania jest zbadanie poziomu glukozywe krwii z rana – wartości pow. 100(tak naprawdę prawidłowe wartości glukozy to jak dla mnie ok.80 na czczo) mogą sugerować problem z pozbyciem się glukozy z krwii stąd organizm uruchamia kolejną drogę detoksu z tej substancji – pozbycie się jej z moczem powodując częste pragnienie i częste oddawanie moczu.¹²⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24464484
• Agoniści(aktywatory) FXR mogą być skuteczne w leczeniu raka wątroby ¹³⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23056173 ¹⁴⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25500874
• FXR i RXR alfa kontrolują syntezę i transport kwasów żółciowych w wątrobie i jelitach. RXR alfa jest aktywowany poprzez pochodną witaminy A – 9-cis retinoic acid(9cRA) ¹⁵⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24498423
• Obniża poziomy trójglicerydów ¹⁶⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19136377
• Chroni komórki beta trzustki przed lipotoksycznością ¹⁷⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20447400
• Jest regulatorem autofagii ¹⁸⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25383523
• Obniżenie poziomu FXR prowadzi do zwiększenia się poziomu trójglicerydów. ¹⁹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21286345
• W przypadku zmutowanego genu FXR(-/-) jego rolę w prewencji przed nowotworami przejmują interferony gamma(które aktywują gen antynowotworowy p53 oraz hamują STAT3) – jeśli są niskie może to doprowadzić do raka. ²⁰⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22728874
• Ochrania przed stłuszczeniem wątroby spowodowanym przez fruktozę ²¹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24875360
• Reguluje wydzielanie i transkrypcje insuliny ²²⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20060466
• Aktywatory FXR chronią przed otyłością oraz zapobiegają insulinoporności ²³⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23371517
• Ritonavir(norvir) to lek na HIV/AIDS, który powoduje blaszki w aorcie oraz dyslipidemie. Pobudzenie FXR przeciwdziała tym problemom. ²⁴⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20949026
• Zwiększa SOCS3(co może przyczyniać się do zwalczenia raka wątroby) oraz zmniejsza stany zapalne poprzez wpływ na cytokiny IL-6,TNF alfa i ICAM-1 ²⁵⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22560881 ²⁶⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26416445
• Nie tylko ochrania płuca przed stanami zapalnymi ale i także sprzyja ich regeneracji po urazach nimi wywołanymi. ²⁷⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22135065
• Chroni przed zwłóknieniem nerek poprzez hamowanie aktywności Smad3 ²⁸⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27853248
• Regeneruje wątrobę (i jej uszkodzenia związane z wiekiem) ²⁹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21167938 ³⁰⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20211986
• Reguluje gospodarkę lipidową(tłuszczową) oraz zbija stany zapalne w wątrobie(i nie tylko) ³¹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27709009 ³²⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19118524
• Z kolei nadmierne pobudzenie receptora FXR prowadzi do stanów zapalnych płuc poprzez zwiększenie COX-2(tą cyklooksygenaze zbijają niesteroidowe leki przeciwzapalne takie jak np. aspiryna) ³³⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28066584
• Mutacja genu FXR powoduje spowolnione wchłanianie glukozy ³⁴⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19204003
• Hamuje glukonogeneze i lipogeneze ³⁵⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27596062 ³⁶⁾pl.wikipedia.org/wiki/Glukoneogeneza ³⁷⁾pl.wikipedia.org/wiki/Lipogeneza
• Aktywuje geny pobudzające detoks z ksenobiotyków, wydłuża życie myszom ³⁸⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24007921
• Stymuluje osteoblasty (komórki kościotwórcze) ³⁹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21893226
• Aktywuje decorin w mięśniach gładkich naczyń krwionośnych ⁴⁰⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18514055
• Aktywacja receptora FXR przeciwdziała neuropatii cukrzycowej u cukrzyków z cukrzycą typu 1 ⁴¹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20699418
• Gen APOA przyczynia się do chorób tętnic wieńcowych i udarów. FXR go hamuje. ⁴²⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21804189
• Aktywacja FXR może wspomóc w pozbyciu się kamieni cholesterolowych⁴³⁾ ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15882126
• Chroni śluzówkę żołądka przed stanami zapalnymi i związanymi z nimi zniszczeniami ⁴⁴⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21619550
• Zwiększa SOD3(dysmutaza ponadtlenkowa) w które pomaga w hamowaniu wolnych rodników ⁴⁵⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25496033

Receptor FXR a choroby ludzkie

• Aktywacja FXR jest obniżona u ludzi z chorobą Leśniowskiego-Crohna i jego pobudzenie może przynieść pozytywne rezultaty w tej chorobie. ⁴⁶⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21887309
• Hamuje podział osteoklastów(komórki niszczące kościec) i promuje osteoblasty(komórki które tworzą/budują kościec). Ma to b.duże znaczenie w przypadku większości chorób autoimmunologicznych jak i w osteoporozie. ⁴⁷⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23609136
• FXR jest związany z takimi chorobami jak IBD, cukrzyca typu 2 czy SIBO (zapobiega przemieszczeniu się bakterii do jelita cienkiego). ⁴⁸⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26579439
• Ludzie z aktywowanymi receptorami FXR i RXR oraz z chorobą nowotworową trzustki żyją dłużej niż Ci którzy mają te receptory stłumione ⁴⁹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25591600
• Kiedy receptor FXR nie jest aktywny(lub zmutowany (-/-)) pobudzone zostaje SOCS3 a to pobudza STAT3. Podejrzewa się ze pobudzone STAT3 jest przyczyną raka wątroby. ⁵⁰⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24091600
• Aktywacja FXR redukuje poziomy IL-1beta IL-2 i IL-6 co może być kluczowe we wszystkich chorobach infekcyjnych i autoimmunologicznych, które swój początek mają lub miał w jelitach (Autyzm, choroba Leśniowskiego-Crohna, IBS/IBD/SIBO itp.). ⁵¹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19864602
• Może leczyć/zapobiegać miażdżycy ⁵²⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20631352
• Hamuje komórki raka piersi(ich aktywność i namnażanie się) ⁵³⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26899873
• Hamuje nowotwór wątroby poprzez blokowanie ścieżki mTOR ⁵⁴⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27109477
• Nadmiernie pobudzony FXR występuje w raku trzustki – należy go wtedy hamować ⁵⁵⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21364590
• Aktywatory FXR mają wpływ na regulację androgenów w komórkach raka prostaty ⁵⁶⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17988216
• Hamuje rozwój raka piersi ⁵⁷⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21499302

Co podwyższa poziomy receptora FXR?

• Stigmasterol (substancja zawarta w soi) hamuje FXR ⁵⁸⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17622954
• Białka soi obniżają PGC-1alfa a obniżenie tego genu może prowadzić do obniżenia aktywności receptora FXR ⁵⁹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21897047
• Jest aktywowany przez androsteron ⁶⁰⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16675527
• Pobudzacze metylotransferazy(PRMT1) aktywują FXR ⁶¹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15911693
• PGC-1alfa pobudza FXR. PGC-1alfa pobudza resweratrol, EGCG, ALA ,rhodiola, kwercytyna, forskolina i inne. ⁶²⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15202934⁶³⁾ ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14729567⁶⁴⁾ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3706311/ ⁶⁵⁾ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4827637/⁶⁶⁾ ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4827637/ ⁶⁷⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17086191 ⁶⁸⁾ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4020198/⁶⁹⁾quercetinscience.com/2010-nieman-quercetin-athleticsreview.pdf ⁷⁰⁾hindawi.com/journals/ppar/2013/476049/
• Ivermectin pobudza FXR ⁷¹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23728580
• Kwas obeticholowy to agonista FXR(czyli pobudza) – przeciwdziała dysfunkcji śluzówki jelit oraz dyslokacji(przemieszczeniu się)patogennych bakterii ⁷²⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25592258
• Berberyna pobudza FXR ⁷³⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27932556
• SIRT1 pobudza FXR. SIRT1 pobudza z kolei DHA(z ryb), oliwa z oliwek , cynk,EGCG, kurkumina, forskolina i inne.⁷⁴⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27818225⁷⁵⁾fasebj.org/content/29/1_Supplement/995.11⁷⁶⁾ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3594257/ ⁷⁷⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19923004⁷⁸⁾ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3404027/⁷⁹⁾sciencedirect.com/science/article/pii/S1097276511009440
• Naringina(występuje np. w grejfrucie odpowiadając za jego gorzki posmak) jest regulatorem receptora FXR. Ponadto podnosi obniżone stany dysmutazy nadtlenkowej i glutationu. ⁸⁰⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27050864
• Bacteroides dorei i Eubacterium limosum pobudzają FXR zapobiegając otyłości, uszkodzeniom wątroby i polepszają metabolizm tłuszczy. ⁸¹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26604978
• EGCG z zielonej herbaty pobudza FXR ale tylko w jelitach – w wątrobie już nie ⁸²⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22178739
• Korzeń astragalusa aktywuje FXR oraz obniża poziomy odkładającego się kolagenu typu 1 nie doprowadzając do zwłóknień w wątrobie ⁸³⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27787720
• Aktywuje go kurkumina ⁸⁴⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27624003⁸⁵⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26305715
• Orzechy włoskie(olej) hamuje komórki raka piersi(robi to też ALA i b-sitosterol w nich zawarty) oraz pobudza FXR(zarówno ALA jak i b-sitosterol pobudzają FXR). Beta sitosterol to substancja antyandrogenna która obniża stężenie cholesterolu, hamuje syntezę androgenów, pobudza regenerację nabłonka, zapobiega stłuczeniu wątroby, miażdżycy(teraz już wiesz dlaczego), normalizuje wydzielanie łoju i keratynizację(rogowacenie naskórka). Herbapol ma pare preparatów z tą substancją. Ponadto zmniejsza on stany zapalne w RZS i innych chorobach autoimmunologicznych. ⁸⁶⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23061909 ⁸⁷⁾„Fitosterole” Wholehealthmd.com
  „Phytosterol Complex” Heart Choice®. Nature’s choice for health heart®.
  “Phytosterols” Linus Pauling Institute at Oregano State University.
• Olejek miętowy zwiększa tworzenie się i wydzielanie kwasów żółciowych oraz aktywuje FXR ⁸⁸⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21791024
• W jednym z badań na myszach wykazano, że ludzka mikrobiota(pozytywne bakterie jelitowe) pobudzają ścieżkę sygnałową FXR. ⁸⁹⁾pfb.info.pl/files/kwartalnik/2_2005/Ziarno.pdf ⁹⁰⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27956475

Co obniża poziomy receptora FXR?

• TLR2,4,5,6 obniżają FXR, TLR3,7,8,9 podwyższają. Stany zapalne w jelitach obniżają FXR i TLR9. ⁹¹⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23372731
• Mikrobiota jelitowa(ta negatywna) może zahamować funkcje FXR w tym i zahamować syntezę(tworzenie się) kwasów żołądkowych (może to np.doprowadzić do SIBO) ⁹²⁾ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23395169

Post wydał Ci się wartościowy?a może po prostu mnie lubisz ;)?podziel się nim na Facebooku i go udostępnij!

Polub tego bloga na FB, gdzie znajdziesz też dodatkowe newsy, których tutaj nie publikuje https://www.facebook.com/zdrowiebeztajemnic

Obserwuj mnie na instagramie www.instagram.com/premyslaw84

Głosuj i wybieraj kolejne tematy – prawa strona bloga – zakładka „Ankieta”